Een Hollandse Tempel van Salomo

Niet alleen koning Salomo had last van grootheidswaanzin toen hij de tempel liet bouwen, in Nederland van 1695 maakte ene Nicolaas Listingh een ontwerp voor een gigantisch kerkgebouw.

Een Hollandse tempel van Salomo

Zondagmorgen 16 februari 2025, ds. Eibert Kok, Sint Catharijnekerk
Lezingen: 1 Koningen 9: 1-9 en Matteüs 12: 1-8

Toen ik bezig was met de eerste voorbereidingen van een serie preken over koning Salomo, de koning die tijdens zijn regeerperiode een enorme tempel in Jeruzalem liet bouwen, stuitte ik op een heel ander ontwerp voor een Godshuis.
In 1695 (in het tijdperk dat wel aangeduid wordt als de gouden eeuw, omdat de Republiek Nederland toen tot een van de machtigste en rijkste landen ter wereld behoorde) diende in Amsterdam (zeg maar de Silicon Valley van toen, daar waren de hoofdkantoren van de financiële ondernemingen) een zekere Nicolaas Listingh, een steenrijke Amsterdammer, bij het stadsbestuur een ontwerp in van een gigantisch kerkgebouw.
Om de mensen te overtuigen van zijn plan bouwde hij een maquette van vijf meter hoog, en liet hij verschillende animaties maken om te laten zien hoe Amsterdam er uit zou zien met zijn ontwerp. Hier een van die animaties.
Het was een ontwerp voor een reusachtige kerk die op het huidige Rembrandtplein zou moeten komen. De twaalfhoekige plattegrond zou een doorsnede krijgen van meer dan vijftig meter. De toren bovenop de koepel zou bijna honderd meter de lucht in gaan, waarmee het als hoogste gebouw van Amsterdam het silhouet van de stad volledig zou gaan beheersen.
Gezien de tijd waarin Listingh leefde, was het project niet onrealistisch. Amsterdam was een van de grootste steden ter wereld, en de bouw van een dergelijke grote kerk paste bij de status van de stad. Amsterdam, zo dacht men, zou de protestantse tegenvoeter bouwen van de Sint-Pieter in Rome. Tenslotte had Amsterdam een kleine halve eeuw eerder het grootste stadhuis ter wereld gebouwd. De St. Paul’s in Londen werd in de tijd van Listinghs plannen gebouwd, en in Dresden verrees niet veel later de Frauenkirche, een koepelkerk van afmetingen die vergelijkbaar zijn. Een Hollandse tempel van Salomo.
Maar het is er niet van gekomen.
Lees hier de hele overdenking ...

 

Terug